Το Σύμφωνο Συμβίωσης αποκαλύπτει την υποκρισία της πολιτείας

Ζητείται τέλος στην υποκρισία

Των ΧΡΙΣΤΙΝΑΣ ΠΑΠΑΣΤΑΘΟΠΟΥΛΟΥ – ΜΑΡΙΑΣ ΔΕΔΕ

Οταν η κυβέρνηση της Ν.Δ. ετοίμαζε το νομοσχέδιο για θεσμικές αλλαγές στο Οικογενειακό Δίκαιο, μιλούσε για «εκσυγχρονισμό». Διαφήμιζε το έργο της λέγοντας ότι «η νομοθετική αυτή πρωτοβουλία στοχεύει στην κάλυψη αναγκών της σύγχρονης κοινωνικής πραγματικότητας».

Το νομοσχέδιο το Νοέμβριο του 2008 έγινε νόμος (3719/2008), ο οποίος πράγματι επέφερε κάποιες σημαντικές αλλαγές σε τομείς του Οικογενειακού Δικαίου, όπως στην έκδοση διαζυγίου και στην υιοθεσία.

Ενα άλλο θετικό μέτρο που υπήρχε στο νόμο, ήταν η θέσπιση, για πρώτη φορά στη χώρα μας, του Συμφώνου Ελεύθερης Συμβίωσης. Πρόκειτα για μια συμφωνία δυο ενήλικων ετερόφυλων προσώπων, με την οποία οργανώνουν την συμβίωσή τους. Υλοποιείται μ’ ένα ιδιωτικό συμφωνητικό που υπογράφεται σε συμβολαιογράφο και τίθεται σε ισχύ από την κατάθεση του αντιγράφου στο ληξιαρχείο του τόπου κατοικίας του ζευγαριού.

Εστω και με σημαντική καθυστέρηση σε σύγκριση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, το Σύμφωνο Ελεύθερης Συμβίωσης έγινε θεσμός πριν από έναν χρόνο και στη χώρα μας. Μέχρι εδώ, όλα καλά. Από ‘δώ και πέρα αρχίζουν τα παράλογα της υπόθεσης.

Ο νομοθέτης απέκλεισε από το Σύμφωνο Συμβίωσης ζευγάρια του ιδιου φύλου και συμπεριέλαβε μόνο ετερόφυλα ζευγάρια. Αν και ο τότε υπουργός Δικαιοσύνης Σωτήρης Χατζηγάκης υποστήριζε σε άρθρο του στην «Κ.Ε.» ότι το Σύμφωνο Συμβίωσης «είναι προσαρμοσμένο στη διεθνή πραγματικότητα, στον παράγοντα “άνθρωπο”, στις ανάγκες των σύγχρονων κοινωνιών και στην εποχή μας», φαίνεται ότι η λέξη ομοφυλοφιλία «τρόμαξε» τους κυβερνώτες και τους νομοθέτες, ενδεχομένως φοβήθηκαν να σηκώσουν το πολιτικό κόστος, και αποφάσισαν για ακόμα μια φορά η χώρα μας να καταγράψει παγκόσμια πρωτοτυπία. Γιατί, σε όποια χώρα εφαρμόζεται το Σύμφωνο Συμβίωσης, ισχύει και για τους ομοφυλόφιλους. Μάλιστα, κάποιες χώρες το θέσπισαν αποκλειστικά γι’ αυτούς.

Ο αποκλεισμός αυτός δημιούργησε πλήθος αντιδράσεων. Από την αντιπολίτευση (ΠΑΣΟΚ και ΣΥΡΙΖΑ), από τις κοινότητες των ομοφυλοφίλων, από μη κυβερνητικές οργανώσεις, από ανθρώπους του πνεύματος, πρώην υπουργούς και πανεπιστημιακούς που χαρακτήριζαν το νόμο από άτολμο μέχρι και αντισυνταγματικό.

Το Σύμφωνο Συμβίωσης στην ουσία άρχισε να εφαρμόζεται στη χώρα μας από την άνοιξη του 2009, επειδή τότε έφτασε στις νομαρχίες, στους δήμους και στις κοινότητες η σχετική εγκύκλιος του αρμόδιου υπουργείου, η οποία παρείχε τις σχετικές διευκρινίσεις.

Τα στοιχεία πάντως από ληξιαρχεία διαφόρων μεγάλων πόλεων της χώρας δείχνουν ότι οι Ελληνες -τουλάχιστον μέχρι τώρα- δεν επιλέγουν το Σύμφωνο Συμβίωσης, αλλά τον θρησκευτικό και πολιτικό γάμο.

Ενδεικτικά, 32 Σύμφωνα έχουν δηλωθεί στο ληξιαρχείο του Δήμου της Αθήνας, 3 στον Πειραιά, 12 στη Θεσσαλονίκη, 2 στην Πάτρα, 5 στο Ηράκλειο και 1 (ίσως είναι και το πρώτο που έγινε στη χώρα) στη Σιάτιστα Κοζάνης.

Οι λόγοι είναι πολλοί, αλλά από ό,τι φαίνεται οι σημαντικότεροι έχουν να κάνουν με το ότι κόσμος δεν είναι ενημερωμένος για την καινούργια αυτή ρύθμιση, και με το γεγονός ότι τελικά το Σύμφωνο δεν παρέχει σ’ αυτούς που το συνάπτουν προνόμια (εργατικού, ασφαλιστικού, συνταξιοδοτικού περιεχομένου κ.ά.) που απολαμβάνουν οι έγγαμοι.

Το ΠΑΣΟΚ ως αντιπολίτευση έφερε στη Βουλή πρόταση νόμου, που δεν είχε την …τύχη να ψηφιστεί, για ένα Σύμφωνο Συμβίωσης που θα κατοχυρώνει τα δικαιώματα τόσο των ετερόφυλων όσο και των ομόφυλων ανύπαντρων ζευγαριών. Προεκλογικά δεσμεύτηκε να καταργήσει την «άδικη ρύθμιση» της Ν.Δ. και στο πρόγραμμά του μιλάει για ένα Σύμφωνο – «αναγνωρισμένη νομική μορφή ελεύθερης επιλογής συμβίωσης, ανεξάρτητα από φύλο». Πότε θα θα γίνει αυτό; Μένει να το δούμε.

Από την πλευρά του υπουργείου Δικαιοσύνης, πάντως, έγινε γνωστό, κατόπιν ερώτησής μας, ότι δεν έχουν ληφθεί ακόμη αποφάσεις για το συγκεκριμένο θέμα. Μένει λοιπόν να δούμε τον δείκτη ωριμότητας της ελληνικής κοινωνίας και, πρωτίστως, των κυβερνώντων της.

papastat@enet.gr – dede@enet.gr