Cockoρομαχίες μεταξύ φύλων
«Γκέι, στρέιτ, λέξεις από τη δεκαετία του ’60. Ακούγονται τόσο παλιές και φριχτές… Γιατί μου λες πως το με τι φύλο κοιμάμαι, είναι πιο σημαντικό από το με ποιον άνθρωπο κοιμάμαι!».
Μπορεί το «Cock» (ελληνιστί, κοκόρι αλλά και ανδρικό μόριο) να είναι εκ προοιμίου ένας προκλητικός τίτλος, όμως το θεατρικό έργο του Μάικ Μπάρτλετ, που ανεβαίνει την Πέμπτη στο «Θησείον» (Τουρναβίτου 7) σε σκηνοθεσία και μετάφραση Κατερίνας Ευαγγελάτου, στο βάθος, πίσω από το παράδοξο πρωταγωνιστικό τρίγωνο, που παραπαίει ανάμεσα στην ομοφυλοφιλία και την ετεροφυλοφιλία, βάζει τη «φιτιλιά» για έναν βαθύτερο πολιτικοκοινωνικό προβληματισμό.
Μήλον της Εριδος στο κέντρο ενός τριγώνου, που γίνεται το όχημα για μια σοβαρή συζήτηση για τις σχέσεις και τη συντροφικότητα σε ένα κόσμο χωρίς αξίες και ηθική, είναι ένας νέος άνδρας. Ο Τζον (Δημήτρης Μοθωναίος). Αντεραστές, από τη μία ο σταθερός εραστής του, ο Α (Μάκης Παπαδημητρίου) και, από την άλλη, μια γοητευτική νέα κοπέλα, η Γ (Ιωάννα Παππά) που, στα καλά καθούμενα, ο Τζον ερωτεύτηκε παράφορα.
Η «κοκορομαχία» κορυφώνεται στο δείπνο στο οποίο ο Α καλεί τη Γ για να λυθούν οι διαφορές και μαζί το μεγάλο… πρόβλημα. Ο αμφίθυμος, μπερδεμένος Τζον εκβιάζεται, με το όπλο στον κρόταφο και την επιστράτευση ακόμη και του πατέρα τού Α, του Π (Γιώργος Κοτανίδης), να αποφασίσει τι θέλει. Το κορίτσι και μια ζωή «κανονική» με γάμο και παιδιά; Ή τον άνδρα σε μια συμβίωση συντροφική; Ο ήρωας μπλέχτηκε για πρώτη φορά με μια γυναίκα επειδή περνά μια «κρίση αυτοπεποίθησης»; Επειδή ξαφνικά θέλησε «να γίνει πιο κανονικός»; Ή, τα πράγματα, είναι σοβαρότερα;
Στον λεκτικά ελλειπτικό μικρόκοσμο των ερωτευμένων και των απατημένων, που στήνει παραδειγματικά ο ταλαντούχος Μπάρτλετ, ο Π βάζει τις άμεσες πινελιές πολιτικής σκέψης, φέρνοντας μέσα στο ιδιωτικό δράμα, την τραγωδία τού έξω κόσμου: «Είδα στην τηλεόραση εκείνα τα παιδιά στο Μπαγκλαντές ή όπου ήταν η πλημμύρα. Ξέρεις, δεν έχουν φαΐ, ούτε νερό. Είναι καλό να θυμόμαστε πόσο τυχεροί είμαστε», είναι το συμπέρασμα του ώριμου πατέρα, στο αμήχανο, ατυχέστατο τραπέζωμα, όπου οι σπόντες εκτοξεύονται σαν τα στιλέτα.
Ο προοδευτικός άλλωστε Π, που έχει ξεπεράσει προ πολλού την ομοφοβία του, για το χατίρι του γκέι γιόκα του, κάνει τα πάντα για να γύρει η πλάστιγγα υπέρ του παιδιού του. Σήμερα πια, όπως εκμυστηρεύεται στο τραπέζι, έχει εκτιμήσει «πόσο τυχερός» είναι ως γονιός που το παιδί του, αν και ομοφυλόφιλος είναι ευτυχισμένο.
Στο αιχμηρό έργο του Μπάρτλετ, που πρωτοανέβηκε το 2009 στο Royal Court Theatre, δημιουργώντας αίσθηση, τίθεται ευθέως το ερώτημα: «Κάποια πράγματα είναι στο DNA, όπως η φαλάκρα, το ύψος και οι σεξουαλικές προτιμήσεις;». Πολλή συζήτηση, πολλά επιχειρήματα.
Ενας συνειδητοποιημένος ομοφυλόφιλος
«Το έργο μιλά γι’ αυτό που είναι δίπλα μας. Αντικατοπτρίζει 100% τα προβλήματα των σημερινών σχέσεων», υποστηρίζει ο Μάκης Παπαδημητρίου που υποδύεται τον Α. «Ισως είναι ο καλύτερος ρόλος που έχω κάνει», εξομολογείται, έχοντας ήδη μια θητεία 7 ετών στη σκηνή, με «γαλόνια» υπέροχων χαρακτήρων. «Είναι ένας “φτιαγμένος” χρηματιστής, συνειδητοποιημένος γκέι και όχι μια ταραγμένη “αδελφή”. Η επιλογή του είναι συνειδητή. Εχει μια σχέση που προσπαθεί να στηρίξει στην ειλικρίνεια. Επειδή ο εραστής του είναι νεότερος, έχει μια ανασφάλεια. Οντως οι λέξεις γκέι και στρέιτ δημιουργήθηκαν για να διεκδικηθούν κάποια δικαιώματα. Ενώ το ζητούμενο είναι όχι με τι φύλο, αλλά με ποιον κοιμάσαι τελικά», τονίζει ο ηθοποιός.
Η μάχη του γκέι εναντίον μιας θηλυκής αντίζηλης είναι δυσκολότερη απ’ ό,τι θα ήταν εναντίον ενός άνδρα; «Το ίδιο ερώτημα τέθηκε και στις πρόβες. Αλλά κανένας μας δεν μπόρεσε να απαντήσει», παραδέχεται ο Μάκης Παπαδημητρίου.
Το κοινό περισσότερο θα γελάει ή θα προβληματίζεται; «Θα γελάει και θα κλαίει», απαντά. «Το “Cock” έχει κομμάτια πάρα πολύ αστεία και κομμάτια εξαιρετικά συγκινητικά. Αν έρθει να δει κάποιος τις τρελές “αδελφές” επί σκηνής, θα απογοητευτεί».
Η Μίνα Ορφανού για τον πρώτο της ρόλο στο θέατρο: “Η ηρωίδα είναι η προηγούμενη ζωή μου”.
Η Μίνα Ορφανού σκαρφαλώνει στη σκηνή, τολμώντας να «τσαλακώσει» την εικόνα της. Την παρακολουθώ ενώ μεταμορφώνεται στο καμαρίνι της σε ένα εξωτικό βαμπίρ, με δρακουλιάρικους φακούς επαφής και καφετιές μουντζούρες στο πρόσωπο.
«Δεν φοβάμαι να τσαλακώσω την εμφάνισή μου», δηλώνει χαρούμενη που δεν της ανατέθηκε ρόλος τρανσέξουαλ, αλλά γυναίκας. Δεν παραβλέπει, ωστόσο, ότι ο χαρακτήρας τής Μιτάρο, που εξελίσσεται και σε μητέρα του Φάντο, είναι ένα κρας τεστ: πρέπει να πείσει, και τον τελευταίο κακόπιστο, ότι μπορεί να σταθεί και στη σκηνή.
«Η ηρωίδα όμως αυτή είναι η προηγούμενη ζωή μου», σχολιάζει. «Ανακτορική, ευγενική, αυταρχική, επιβλητική. Είναι μια ξεπεσμένη βασίλισσα με φθαρμένα ρούχα. Από μια μεγάλη καταστροφή τα ματάκια της πληγώθηκαν. Ενα αερικό. Οπου φυσά ο άνεμος. Τα έχει όλα. Δεν της λείπει τίποτα. Οπότε ο ρόλος έρχεται γάντι πάνω μου».
Δεν δυσκολεύτηκε να μπει στο χαρακτήρα; «Οχι. Ηταν πανεύκολο, παρ’ όλο που δεν παίζω τη Μίνα», απαντά. «Φυσικά διαβάζα και ξαναδιαβάζα το κείμενο του Αραμπάλ».
Θυσίες για το θέατρο θα έκανε; «Εχω ήδη κάνει τα πάντα στη “Στρέλλα”. Φανερώθηκα γυμνή. Μόνο πορνό δεν θα έκανα», εξομολογείται. «Είμαι κλασικός τύπος. Με τα φορέματα τύπου Channel και τα μαργαριτάρια. Λατρεύω την Ειρήνη Παπά. Θα ήθελα να παίξω κλασικές ηρωίδες, τραγικούς ρόλους. Θα μπορούσα να κάνω μόνο τραγωδία. Και στην Επίδαυρο θα μπορούσα να πάω, γιατί έχω πίστη στον εαυτό μου. Μπορεί να φάω τα μούτρα μου στις πρόβες, να φτύσω αίμα, αλλά στο τέλος, ξέρω, θα τα καταφέρω».
Δεν έχει σκεφτεί να πάει σε δραματική σχολή, για να εξοικειωθεί με την τεχνική του ηθοποιού που δεν κατέχει; «Δεν θα έλεγα “όχι” στις σπουδές υποκριτικής. Αλλά η προτεραιότητά μου στην παρούσα φάση είναι να βγάλω ασπροπρόσωπο τον σκηνοθέτη που με εμπιστεύτηκε. Να βγάλω ασπροπρόσωπο το όνομά μου, ώστε να μη βγουν να πουν “η Μίνα ήταν καλή μόνο στη Στρέλλα”. Θέλω να συνεχίσω να έχω ένα καλό όνομα. Και να είμαι συμβατή πια σ’ αυτή τη ρατσίστρια κοινωνία».
Το θέατρο δεν θεωρεί ότι είναι χώρος ιερός. «Δεν θεωρώ τίποτα ιερό», ξεκαθαρίζει. «Εδώ οι παπάδες δεν σέβονται τις εκκλησίες! Το θέατρο το σέβομαι ως χώρο δουλειάς, μου δίνει ψωμί. Αυτό τον καιρό από το θέατρο και τους πίνακές μου βιοπορίζομαι». Τελευταία πραγματοποίησε έκθεση στο Μικρό Πολυτεχνείο. «Πήγε αρκετά καλά. Με στενοχωρεί όμως που ενώ ο κόσμος δεν θα έχει σε λίγο να φάει, το πρόβλημά του είναι αν περνά από δίπλα του μια τρανς. Στην αρχαιότητα οι τρανς ήταν ιέρειες, τους ερμαφρόδιτους τους λάτρευαν και τους προσκύναγαν. Δεν θέλω να με προσκυνάνε, αλλά τις τρανς εδώ τις φτύνουνε». Ευτυχώς, η ίδια, διαθέτει τεράστια αποθέματα ψυχικής δύναμης και αντοχής. «Αν με το παραμικρό τα παρατούσα δεν θα ήμουνα εδώ που είμαι», λέει. «Είμαι ένας άνθρωπος που έχω περάσει πάρα πολλά. Κι αν έχω αποκτήσει ρυτίδες στο πρόσωπο από τα 28 μου είναι από το πολύ γέλιο. Γελάω, γελάω, γελάω. Πότε θα έρθει αυτή η μέρα που θα βάλω τα κλάματα και θα είναι ατελείωτα;».
«Εγώ την τύχη μου διαρκώς την κλότσαγα. Αλλά φαίνεται πως αυτή με κυνηγούσε τελικά».
Πρεμιέρα σήμερα για το “Φάντο και Λις” και θεατρική πρώτη για τη Μίνα Ορφανού
Μίνα Ορφανού: “Επιτέλους, ήρθε η ώρα μέσα από κάθε μορφή τέχνης να υμνήσουμε και να καταλάβουμε το διαφορετικό”.
Πρεμιέρα σήμερα για τη θεατρική παράσταση “Φάντο και Λις” στο Θέατρο ΡΟΕΣ, σε σκηνοθεσία Βασίλη Χριστοφιλάκη.
Όπως είχε δημοσιεύσει το Στοπ Ομοφοβία από τον Αύγουστο, στο θίασο συμμετέχει και η Μίνα Ορφανού, η βραβευμένη τρανσέξουαλ πρωταγωνίστρια της κινηματογραφικής “Στρέλλας” του Πάνου Χ. Κούτρα. Η Μίνα φέτος περνάει στο στίβο του θεάτρου, συμμετέχοντας στην παράσταση του “Φάντο και Λις”, ενός θεατρικού έργου μεταφυσικής διάστασης, συγγραφέας του οποίου είναι ο μεγαλύτερος εν ζωή σουρεαλιστής, ο Ισπανός Φερνάντο Αραμπάλ.
Η Μίνα Ορφανού, η οποία τον περασμένο Μάιο βραβεύτηκε με το Βραβείο Α’ Γυναικείου Ρόλου από την Ακαδημία Κινηματογράφου, δήλωσε με αφορμή τη συμμετοχή της στη θεατρική παράσταση: “επιτέλους, ήρθε η ώρα μέσα από κάθε μορφή τέχνης να υμνήσουμε και να καταλάβουμε το διαφορετικό”.
Η μετάφραση είναι της Έφης Γιαννοπούλου, τα σκηνικά του Παντελή Ξηροχειμώνα, τα κουστούμια της Παναγιώτας Κοκκορού και οι φωτισμοί του Βασίλη Χριστοφιλάκη. Στους συντελεστές της παράστασης συγκαταλέγονται η Βάσω Γιαννακοπούλου, η Τζίνα Πούλου, ο Μιχάλης Κοκιάδης και η Γεωργία Παλιούρα.
Εκτός από τη Μίνα Ορφανού, στην παράσταση παίζουν ο Κώστας Καζανάς στο ρόλο του Φάντο και η Αντωνία Καμπάκου ως Λις, ο Πάνος Πανάγου και η Νίκη Σερέτη.
Το Θέατρο «ΡΟΕΣ» βρίσκεται στο Γκάζι, Ιάκχου 16 και οι παραστάσεις θα δίνονται Δευτέρα, Τρίτη και Τετάρτη.
Λίγα λόγια για το έργο
Η Ταρ, ο μυθικός τόπος του Αραμπάλ στο «Φάντο και Λις»
Μια φορά και ένα καιρό υπήρχε μια μεγάλη και θαυμαστή πόλη που την έλεγαν Ταρ. Την εποχή εκείνη όλες οι πόλεις ήταν ισχυρές και σε άνθιση, γιατί ο μεγάλος Πόλεμος δεν είχε ξεκινήσει ακόμα. Όταν ήρθε η μεγάλη καταστροφή , όλες οι πόλεις έπεσαν. Όλες εκτός από την Ταρ. Η Ταρ υπάρχει ακόμα. Αν ξέρεις που να ψάξεις, θα τη βρεις. Και όταν φτάσεις εκεί θα σου προσφέρουν κρασί και νερό και θα ακούσεις μουσική από γραμμόφωνο. Όταν φτάσεις εκεί, όλη μέρα θα μαζεύεις σταφύλια και σκορπιούς κρυμμένους κάτω από άσπρους βράχους. Όταν φτάσεις εκεί… θα γνωρίσεις την αιωνιότητα. Εκεί θα δεις το πουλί που πίνει μια σταγόνα από τον ωκεανό κάθε εκατό χρόνια. Θα φορέσεις ένα χρυσό στέμμα στο κεφάλι και θα κρατήσεις στο χέρι το κλειδί όλων των λαβυρίνθων. Όταν φτάσεις εκεί θα καταλάβεις τη ζωή και θα γίνεις ότι θελήσεις. Θα είσαι μόνος και με συντροφιά. Θ’ αγαπάς και θ’ αγαπιέσαι. Καθώς θα βαδίζεις προς το μέλλον θα βρεις την Έκσταση. Θα σε κυριεύσει και δεν θα σε εγκαταλείψει ποτέ.
Η παγίδα του μάτσο Έλληνα
αναδημοσίευση από την Αthens Voice
Γράφει ο Alexi Kaye Campbell, Θεατρικός συγγραφέας
Ο πατέρας μου είναι Έλληνας και εγώ έζησα στην Αθήνα μέχρι τα 18 μου, οπότε οι Έλληνες και η Ελλάδα είναι αναπόσπαστο κομμάτι του εαυτού μου. Η Ελλάδα έχει έναν τρόπο πάντα να τρυπώνει μέσα στα έργα μου (στο “Τhe Pride”, για παράδειγμα, ένας από τους χαρακτήρες έχει μια ζωτικής σημασίας εμπειρία στους Δελφούς) και είμαι σίγουρος πως θα συνεχίσει να τρυπώνει. Επιστρέφω συχνά στην Ελλάδα, οι γονείς μένουν εκεί ακόμα, αλλά πρέπει να παραδεχτώ πως προτιμώ να γράφω για τους Άγγλους, γιατί είναι συνήθως περισσότερο καταπιεσμένοι και συχνά μιλούν με κώδικες που αποτελούν ανεξάντλητη και γόνιμη πηγή δραματουργικών πιθανοτήτων για ό,τι κρύβεται κάτω από τα γραφόμενα.
Ζώντας ως έφηβος στην Ελλάδα, σκεφτόμουν πως υπήρχε πολλή υποκρισία και φόβος όταν επρόκειτο για σεξουαλικά ζητήματα, αλλά οι καιροί έχουν αλλάξει, λίγο προς το καλύτερο, δίνοντας πιο αισιόδοξα σημάδια. Ωστόσο, νομίζω πως από παλιά η Ελλάδα είχε την εικόνα, τη φήμη, των μάτσο αρσενικών και για μένα αυτό είναι που προσδιορίζει και την κουλτούρα ολόκληρης της χώρας, αυτή η άκαμπτη και ατσαλάκωτη εικόνα της αρρενωπότητας. Νομίζω πως οι Έλληνες φοβούνται να ξεχωρίσουν από το πλήθος, παρόλη τη φήμη της ατομικότητας και της ελευθερίας. Έτσι τα στερεότυπα έρχονται πολύ βολικά και βάζουμε την ταμπέλα «διαφορετικό». Έτσι το κρατάμε μακριά μας και γίνεται λιγότερο απειλητικό.
Ο φασίστας τρομοκρατείται από την άγνοια για κάτι, γιατί έτσι δεν είναι εύκολο να το κατηγοριοποιήσει ή να το καταχωρίσει ή να το ελέγξει. Ένα πράγμα έχουμε μάθει, πως η ανθρώπινη σεξουαλικότητα και τα συναισθήματα είναι ένα τεράστιο, πολύπλοκο σύμπαν… Στη σφαίρα της ομοφυλοφοβίας βρίσκεται ο φόβος του ανδρικού εγωισμού ως προς τη θηλυκότητα. Αλλά η συναίσθηση μας προσπερνάει κάποια στιγμή και οι εγωισμοί μένουν πίσω: ένας λόγος που βρισκόμαστε σε τέτοιο παγκόσμιο χάος αυτή τη στιγμή είναι ο σκληρός και αλύγιστος φόβος των «αρσενικών» πως θα εκμηδενιστούν. Αυτός ο φόβος, όπως οι περισσότεροι φόβοι, είναι μια ψευδαίσθηση. Είμαστε παγιδευμένοι στις φυλακές των ίδιων μας των φύλων. Ο ανδρισμός και η θηλυκότητα βρίσκονται και στα δυο φύλα, σε άντρες και γυναίκες, σε μεγαλύτερους ή μικρότερους βαθμούς στον καθένα. Όταν το αντιληφθούμε αυτό ως πλούτο και τον αγκαλιάσουμε θα απελευθερωθούμε, και παρά τα όσα πιστεύουν όσοι σπέρνουν το φόβο, οι κοινωνίες δεν θα καταρρεύσουν. Θα γίνουν πιο δυνατές και πιο ανθρώπινες.
Στο “The Pride” ήθελα να εξερευνήσω την ιδέα πως η κάθε γενιά κληροδοτεί κάτι στην επόμενη και αυτό που ουσιαστικά είμαστε είναι μια συχνά βίαιη αντανάκλαση όσων υπήρξαν πριν από μας. Συγκεκριμένα, ήθελα να δω τις δύο περιόδους πριν και μετά τη σεξουαλική επανάσταση και τα δικαιώματα των ομοφυλόφιλων και να τις συγκρίνω και να τις αντιπαραβάλλω: από την καταπίεση στην απελευθέρωση, από την αμφιβολία στη σαφήνεια, από τις κρυψώνες στο ξέφωτο. Ήθελα να βρω τρεις χαρακτήρες και να τους τοποθετήσω και στις δύο αυτές περιόδους, σε δύο πραγματικότητες που εναλλάσσονται: μια κεντρική αλληγορία υπονοεί μια σχέση ανάμεσα στις εποχές και μας βοηθάει να αναζητήσουμε τους δεσμούς που ενώνουν αυτές τις δύο.
Το “Τhe Pride” είναι ένα έργο για τον άνθρωπο που προσπαθεί να πλησιάσει λίγο περισσότερο τις πιο ειλικρινείς πλευρές του εαυτού του. Η πραγματική μάχη δίνεται για να πέσουν τα στερεότυπα και να δεις το πρόσωπο πίσω από αυτά. Αυτό σημαίνει πρόοδος.
To έργο “The Pride” παίζεται στο θέατρο «Αθηναΐς – Ζωή Λάσκαρη» σε σκηνοθεσία Σταύρου Στάγκου.
“Οι ομοφοβικοί τρέμουν για τη σεξουαλικότητά τους”
Η ελληνική κοινωνία ξεπερνά με εντυπωσιακό τρόπο τα ομοφοβικά σύνδρομά της, την ώρα που τα ρατσιστικά απωθημένα της χτυπάνε «κόκκινο». Στην πρώτη περίπτωση, βοηθιέται από την, κατά συρροή, το τελευταίο διάστημα παρουσίαση και μάλιστα με επιτυχία θεατρικών κειμένων με εμφανή ή συγκαλυμμένη γκέι θεματολογία.
Οι εμβληματικοί «Αγγελοι στην Αμερική» του Τόνι Κούσνερ αναδείχθηκαν σε γεγονός στο φετινό Φεστιβάλ Αθηνών, ενώ η «Λα Τσούγκα» του νομπελίστα Λιόσα συνεχίζεται για δεύτερη χρονιά με λίστες αναμονής.
Στη σκηνή της «Αθηναΐδας – Ζωή Λάσκαρη» ανέβηκε από την εταιρεία «Lunasol» ένα έργο-μύθος στο χώρο της σύγχρονης γκέι δραματουργίας. Το «The pride» (Περηφάνια) του ελληνικής καταγωγής ηθοποιού και δραματουργού Αλέξι Κ. Κάμπελ, βραβευμένο με Laurence Olivier, Critics’ Circle Prize και John Whiting Award. Η μετάφραση είναι της Εμμανουέλας Αλεξίου και η σκηνοθεσία του Σταύρου Στάγκου.
Το θεατρικό έργο που σηματοδότησε «στροφή ζωής» για τον Κάμπελ και φέτος ανέβηκε από το Εθνικό Θέατρο της Στοκχόλμης, ενώ το Φεβρουάριο θα εγκαινιάσει το νέο θέατρο της Νυρεμβέργης, εκτυλίσσεται σε δύο χρόνους, επιχειρώντας μια κοινωνιολογική ιστορική αναδρομή στην ομοφυλοφιλία. Και απ’ ό,τι φαίνεται από τη σχέση των δύο ομοφυλόφιλων, η ομοφοφική Αγγλία του 1958 δεν απέχει πολύ από το απενοχοποιημένο και φιλελεύθερο 2008.
Τους τέσσερις χαρακτήρες, και στις δυο εποχές, ερμηνεύουν οι Πέτρος Λαγούτης, Στάθης Μαντζώρος, Λιλή Τσεσματζόγλου και Δημοσθένης Φίλιππας.
Ο Κάμπελ πρωτοσυστήθηκε στο αθηναϊκό κοινό μέσω της «Απολογίας» του, έργο που προτάθηκε για το βραβείο καλύτερου θεατρικού κειμένου της Βρετανικής Ενωσης Συγγραφέων και παρουσιάστηκε στις περσινές «Αναγνώσεις» του Εθνικού Θεάτρου.
Ο τίτλος «Pride» υπονοεί, αν δεν αποκαλύπτει, τη θεματική του έργου. Ηθελε να δηλώσει ο Κάμπελ «αυτό είναι ένα γκέι έργο»; Κάθε άλλο απαντά. «Η λέξη “pride” προφανώς κατέληξε να προσδιορίζει τα γκέι δικαιώματα, ωστόσο συνεχίζει να αφορά γκέι και στρέιτ».
Ο Κάμπελ, έτσι κι αλλιώς, δεν πιστεύει στις κατηγοριοποιήσεις του τύπου «αυτό είναι ένα γκέι έργο». «Δεν ξεκίνησα να γράφω το “Pride” με τέτοιο στόχο. Εξίσου απεχθάνομαι τη σκέψη “έγραψα ένα έργο για το γκέι κοινό”. Οι κατηγοριοποιήσεις είναι περιττές. Είναι το “Κουκλόσπιτο” του Ιψεν ένα γυναικείο έργο ή το “Περιμένοντας τον Γκοντό” του Μπέκετ ένα έργο για κλοσάρ; Γράφεις έργα για ανθρώπινες υπάρξεις που ενδεχομένως ανήκουν σε μια μειονότητα. Ομως τελικά το έργο συνολικά την ξεπερνάει».
Το ίδιο, υποστηρίζει, συμβαίνει και στο «Pride». «Θα πάθαινα κατάθλιψη αν θεωρούσα ότι το “Pride” αφορά μόνο τους γκέι. Το έργο έχει να κάνει με ανθρώπους που είναι άνδρες, γυναίκες, στρέιτ και γκέι», λέει. «Αν περιοριζόταν στους γκέι θα ήταν ένα κακό έργο. Οπουδήποτε ανέβηκε -Λονδίνο, Ν. Υόρκη, Στοκχόλμη-, οι στρέιτ ανταποκρίθηκαν όπως οι ομοφυλόφιλοι».
Η δράση του κινείται σε δύο επίπεδα και δύο χρόνους. Στη δεκαετία του ’50, τότε που η ομοφυλοφιλία ήταν απαγορευμένο και κρυφό «σύμπτωμα», αλλά και στο σήμερα. Ο Κάμπελ αποτυπώνει τη διαφορετική κοινωνική αντιμετώπισή της . «Το ’50 στην Αγγλία επικρατούσε η ομοφοβία, που την εξήπτε το ίδιο το κράτος και εισχωρούσε σε όλες τις παραμέτρους του δημόσιου και του ιδιωτικού. Αυτό παρήγε μυστικοπάθεια, ενοχή, μανία καταδίωξης και υποκρισία. Σήμερα αυτά τα σύνορα έχουν εξαφανιστεί». (more…)
Έξι θεατρικές παραστάσεις με LGBT θεματολογία φέτος στην Αθήνα
Οι αναφορές σε καυτά επίκαιρα θέματα όπως η βία, η καταπίεση, η πολιτική, η ομοφυλοφιλία, τα θέματα που αφορούν στους μετανάστες μετατρέπονται σε πρωταγωνιστές του σύγχρονου θεατρικού έργου. Ακολουθώντας, λοιπόν, τις τάσεις που επικρατούν στο εξωτερικό, φέτος ανεβαίνουν στην Αθήνα έξι έργα που αναφέρονται σε ομοφυλοφιλικές σχέσεις.
«Γκέι θέατρο υπάρχει μόνο σε ό,τι αφορά στη θεματολογία», λέει ο Δημήτρης Κομνηνός που στα τέλη Φεβρουαρίου θα σκηνοθετήσει το «Fucking games» του σκοτσέζου συγγραφέα Γκρέι Κλεγκ, ένα ειρωνικό πορτρέτο δύο γκέι ζευγαριών. «Δυστυχώς έχουμε ανάγκη τις ταμπέλες για να συνεννοούμαστε», σχολιάζει η Κατερίνα Μπερδέκα, που φέτος αναμετριέται με σχετικό θέμα. «Συνήθως βαφτίζουμε γκέι θέατρο ένα κείμενο που παραπέμπει στο lifestyle των ομοφυλόφιλων, στα στερεότυπα με τα οποία τους έχουμε χρωματίσει και όχι αυτά που αναπτύσσουν τους βασικούς προβληματισμούς τους. Νομίζω πως διαχωρίζοντας τα είδη απλώς γκετοποιούμε μεγάλη μερίδα ανθρώπων».
Ξεσηκώθηκε η Λυρική
Υπαινιγμούς ή γκέι χαρακτήρες έχουν δεκάδες έργα που ανεβαίνουν τα τελευταία χρόνια στην Αθήνα. Αυξάνονται όμως και τα κείμενα που πραγματεύονται αποκλειστικά ομοφυλοφιλικές σχέσεις. «Το κλουβί με τις τρελές» συγκέντρωσε πέρυσι στο «Παλλάς» ένα ετερόκλητο, μαζικό κοινό. Εκεί, όμως, που δοκιμάστηκε η ανεκτικότητα των πιο συντηρητικών ήταν στο γκέι φιλί που αντάλλαξαν οι πρωταγωνιστές της όπερας «Ρούσαλκα» του Αντονίν Ντβόρζακ στην Εθνική Λυρική Σκηνή. Η σκηνοθέτρια Μαριόν Βάσερμαν αποφάσισε πως ο πρωταγωνιστής πρίγκιπας πρέπει να φιλήσει έναν άλλο άντρα (δηλαδή το είδωλό του στον καθρέφτη) και όσα ακολούθησαν άγγιξαν τα όρια του γελοίου: Στην πρεμιέρα μέλη της ορχήστρας της Λυρικής προειδοποιούσαν με φυλλάδια τους θεατές ότι η παράσταση περιέχει «ακραίες σκηνές ομοφυλοφιλικού περιεχομένου». Την επόμενη ομάδα γκέι και λεσβιών απάντησαν με δικό τους κείμενο διαμαρτυρίας.
Και φυσικά, μην ξεχνάμε το έργο του Τόνι Κούσνερ «Αγγελοι στην Αμερική» που ανέβηκε το καλοκαίρι στο Φεστιβάλ Αθηνών σε σκηνοθεσία Νίκου Μαστοράκη. Στην αμερικανική παράσταση του συγκεκριμένου έργου, μάλιστα, αναφέρεται και άρθρο των «Νιου Γιόρκ Τάιμς» -επτά θεατρικά και μούζικαλ με γκέι θεματολογία ανέβηκαν πρόσφατα στη Νέα Υόρκη: «Κυριαρχεί μια νέα φουρνιά έργων που αναφέρονται σε ομοφυλοφιλικές σχέσεις» γράφει η εφημερίδα. «Αυτά, σε αντίθεση με έργα που δέσποζαν στις δεκαετίες του ’80 και του ’90 -όπως το “Αγγελοι στην Αμερική”- δεν εστιάζουν τόσο στο πολιτικό μήνυμα, αλλά στις προσωπικές έλξεις και την πρόοδο της κοινωνίας σε αυτόν τον τομέα. Δεν είναι έργα που μιλούν για το AIDS, αλλά για το πάθος και την αμφιθυμία. Η πολιτική υπάρχει σε αυτά ως απόχρωση. Αντιθέτως, αυτό που δεσπόζει είναι οι σύγχρονες ανησυχίες ενός μέσου Αμερικανού μέσα σε ένα γκέι πλαίσιο. Κάποια από αυτά, μάλιστα, επιδιώκουν να αποδείξουν ότι καίρια ζητήματα όπως οι γάμοι, η απόκτηση παιδιού, η μια υιοθεσία δεν διαφέρουν ανάλογα με το φύλο».
Πώς φτάσαμε μέχρι εδώ; «Σίγουρα δεν απελευθερωθήκαμε από τη μια μέρα στην άλλη», λέει ο Δ. Κομνηνός. «Τα πρώτα δείγματα με τις γκέι αποχρώσεις ανιχνεύονται ήδη στα έργα του Τένεσι Ουίλιαμς, ή σε άλλα όπως το “The Boys in the Band”» του Μαρτ Κρόουλι. Επειτα περάσαμε στις δεκαετίες του ’80 και του ’90 την περίοδο της “μεταμφίεσης”. Πολλά έργα πραγματεύονταν τις ομοφυλοφυλικές σχέσεις, αλλά ο έρωτας δύο γκέι κρυβόταν πίσω από ένα μεγάλο πρόβλημα: άλλοτε ήταν το AIDS, άλλοτε ένας πόλεμος που έφερνε τους ανθρώπους κοντά, άλλοτε ήταν η πολιτική του Μπους. Σήμερα, προσπεράσαμε τα ταμπού και περάσαμε στο άλλο άκρο: δεν υπάρχουν περιορισμοί και η γκέι κοινότητα καλείται πλέον να εξετάσει -και μέσω του θεάτρου- αν η καταπίεση τόσων ετών έχει ως αποτέλεσμα την επιθετικότητα και τη βία που συχνά συναντάμε σε αυτά τα έργα».
Πράγματι, τη δεκαετία του ’60 οι συγγραφείς υποχρεώνονταν να αναφέρονται στην ομοφυλοφιλία μέσα από γενικολογίες και υπαινιγμούς. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το «The Boys in the Band» του Μ. Κρόουλι (1968) που μιλάει για τον φόβο των ομοφυλόφιλων. Χαρακτηριστική η ατάκα του έργου: «Δείξε μου έναν χαρούμενο ομοφυλόφιλο και θα σου δείξω ένα χαρούμενο πτώμα».
Εύκολη λύση η καρικατούρα (more…)
ΣΤΟΠ ΟΜΟΦΟΒΙΑ 
leave a comment